میراث آریا: عفت، صبر، حجاب و عبادت، استقامت، رضا و تسلیم، فصاحت و بلاغت، از ویژگی‌های بارز شخصیتی حضرت زینب (س) بود. خصیصه‌هایی که تکامل شخصیتی هر فردی در گرو آنان است.

آن هنگام که در بیابان‌های صحرای کربلا یکه، تنها، بی‌یاور، بی‌برادر و بی‌فرزند بود، تنها معجزه و نیروی صبر الهی بود که او را از بلایای گذشته و پیش رو درامان می‌داشت.  

حضرت زینب (س) اسطوره صبر استقامت و اقتدار چند سال بعد از واقعه کربلا در پانزدهم ماه رجب چشم از جهان فروبست.

او که ولادتش را به سبب مراقبت از فرزندان و برادرانش قبل از واقعه کربلا و عاشورا روز پرستار نامیدند، یکی از زنانی است که در تاریخ به عنوان الگوی جهانیان در صبوری وفاداری، پرهیزگاری و شجاعت شناخته شده است.

امروز ۱۵ ماه رجب مصادف است با سالروز رحلت این بانوی بزرگ اسلام، به همین مناسبت در این گزارش مروی بر زندگی پر فراز و نشیب او خواهیم داشت.  

نام زینب به چه معنا است؟

حضرت زینب (س) در ۵ جمادی الاول سال ۶ هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود و همان زمان پیامبر نام زینب را بر او نهاد. زینب به معنی زینت پدر است.  

مهم‌ترین ویژگی شخصیتی

عفت، صبر، حجاب و عبادت، رضا و تسلیم، فصاحت و بلاغت، از ویژگی‌های بارز شخصیتی حضرت زینب (س) بود. خصیصه‌هایی که تکامل شخصیتی هر فردی در گرو آنان است.  

شجاعت او منظور همان قوت قلب است. در چند مورد شجاعتش بیش از پیش تجلی کرد. برای مثال در عصر عاشورا وقتی که لشکر برای غارت حرم امام حسین(ع) حمله کردند و خواستند حضرت سجاد (ع) را شهید کنند آن حضرت ممانعت کرد و چنان شجاعت به خرج داد تا حضرت را نجات داد.

امتحانات آن حضرت اغلب در سفر کربلا بود در حقیقت کربلا معراج و محل قرب حضرت بود که در آن به مقامی رسید که شایسته هر کس نبود و چنان قرب الهی پیدا کرد که شباهت به جد انور خود پیدا کرد. امتحان به ترس، گرسنگی و تشنگی، اذیت‌های جسمانی و روحانی، فقدان فرزندان و برادران و در هر یک از امتحانات آن حضرت، خصوصیاتی داشت که مخصوص خودش بود.  

زینب الکبری و بطله الکربلا 

زینب الکبری یکی از القاب‌ایشان بود تا از خواهر کوچکترش‌ام کلثوم یا زینب الصغری تشخیص داده شود.  به دلیل نقش او در واقعهٔ کربلا به عنوان بطله الکربلا (قهرمان کربلا) نیز شناخته می‌شود.  شقیقة الحسین (خواهر تنی حسین، به جهت همراهی همیشگی زینب با حسین) و در مصر با القابی چون الطاهره (خالص) وام الیتما (مادر یتیمان) از او یاد می‌شود.  علی بن حسین او را «عالمه بدون معلم» نامیده است.

پسرانی که در کربلا به شهادت رسیدند

عبدالله بن جعفر طیار همسر او و حاصل ازدواج آن‌ها یک دختر و چهار پسر بود که دو تن از آن‌ها در واقعه کربلا به شهادت رسیدند. یکی از شروط ازدواج او با عبدالله همراهی حسین (ع) در تمامی سفرهایش بود.

نقش محوری در قیام کربلا

در نظر شیعیان، انگیزه حضرت زینب (س) از قربانی کردن فرزندانش، بیش از علاقهٔ او به حسین، حفظ اسلام بود. او در مقطعی از روز عاشورا برای کمک، به میدان نبرد شتافت، اما امام حسین (ع) او را فراخواند و به او دستور داد که مراقب زنان، کودکان و مجروحان باشد.  

او در طول روز به خانواده‌های شهدا دلداری می‌داد و از مجروحان مراقبت می‌کرد. وقتی حضرت علی اکبر (ع)، برادرزاده‌اش به شهادت رسید، به میدان نبرد دوید و گریان خودش را روی پیکرش انداخت اما ابا عبدالله (ع) او را به اردوگاه برگرداند. او با مشاهده شهادت برادرش بی‌تابی نکرد بلکه بر سر پیکرش‌ایستاد و گفت: «خدایا این قربانی را از ما بپذیر».  

همراهی همیشگی امام حسین (ع) 

پس از آنکه امام حسین (ع) در مخالفت با حکومت یزید، ناگزیر مدینه را به سمت مکه ترک کرد، حضرت زینب (س) نیزایشان را در این سفر همراهی کرد. اباعبدالله (ع) که در میانه مراسم حج از مکه خارج و به سمت کوفه رفت، زینب (س) را نیز با خود همراه کرد.  

واقعه کربلا و اسارت خاندان پیامبر (ص) 

پس از پایان واقعه عاشورا زینب (س) به همراه سایر همراهان به اسارت لشکریان یزید درآمد و ابتدا به کوفه و کاخ ابن زیاد و سپس به شام و کاخ یزید منتقل شد.

زنان و کودکان از جمله زینب وام کلثوم به اسارت درآمدند. علی بن الحسین (ع)، امام بعدی شیعیان، هم که به دلیل بیماری توان جنگ نداشت در میان اسیران بود.  شمر قصد کرد او را بکشد،  اما با وساطت زینب از این کار منصرف شد.  پس از اسارت، زنان و کودکان هاشمی را به کوفه و سپس دمشق بردند.  زینب رهبری کاروان اسیران را بر عهده داشت.  

تل زینبیه

 بنایی با نام زینبیه یا تل زینبیه در کربلا وجود دارد که نمادی از محل قرار گرفتن زینب بر فراز بلندی برای دیدن صحنه نبرد بوده است. این بنا چندی پیش به دلیل گسترش فضای داخلی آن بازسازی شد.  تل زینبیه در کنار بین الحرمین در کربلا قرار دارد.

خطبه در مجلس یزید و عبارت «جز زیبایی ندیدم» 

بسیاری افراد زینب کبری را با خطبه‌هایش بعد از واقعه کربلا در مجلس یزید می‌شناسند. جایی که شجاعت غیرت تعصب و اقتدار یک زن مسلمان را که همه اهل بیتش را در یک روز از دست داده را به تصویر می‌کشد.

زینب در مجلس یزید و در کاخ عبیدالله بن زیاد در پاسخ او که پرسید: «کار خدا با خاندانت را چگونه دیدی؟ »، پاسخ داد «جز زیبایی چیزی ندیدم».  

او همچنین با خواندن آیه تطهیر(۳۳: ۳۳)، به بیان جایگاه آل محمد پرداخت و افزود که مرگ برای حسین و یارانش مقرر شده بود و خداوند به زودی بین آن‌ها و ابن زیاد داوری خواهد کرد.  

از دید شیعه، سخنان زینب باعث تأثر برخی از درباریان یزید به ویژه زنان او شد و همین عامل، خلیفه را وادار کرد خودش را از وقایع کربلا تبرئه کند و ابن زیاد را مسئول بداند.  

آرامگاه حضرت زینب (س) 

مصر و دمشق دو مکانی است که در روایات به محل درگذشت زینب (س) اشاره شده است.  نخستین و مشهورترین آرامگاه منسوب به زینب، «زینبیه» واقع در دمشق است که در شهرک «السیدة زینب» در در جنوب دمشق واقع شده است.  بنای دومی که به محل دفن زینب منسوب است، مسجدی در میدان سیده زینب شهر قاهره است.  مزار دیگری در شهر سنجار به زینب منسوب است که در مکان مرتفعی قرار دارد. این مزار در سال ۱۳۹۳ هجری شمسی توسط داعش تخریب شد.  

انتهای پیام/